Aile Terapisi

Aile terapisi, aile üyeleri arasındaki ilişkileri ve iletişimi geliştirmeye odaklanan bir terapi türüdür.  Dolayısıyla aile içi sorunları çözmek, aile üyeleri arasındaki anlayışı artırmak, iletişim becerilerini geliştirmek ve aile içindeki dinamikleri anlamak amacıyla yapılır. Aile terapisi, aile üyelerinin bir araya gelerek terapist eşliğinde sorunları konuşmalarını ve çözüm yolları aramalarını sağlar. Aile birimi, birbirini önemseyen bir grup insandır. Ebeveynler/vasiler ve onların çocukları, kardeşler, büyükanne ve büyükbabalar, teyzeler ve amcalar, akraba bakıcıları gibi oldukça farklı kişilerden oluşur.

Aile Terapisi Türleri

• Fonksiyonel aile terapisi: Terapistler bu türü çoğunlukla davranış sorunları olan çocukları olan ailelere yardımcı olmak için kullanırlar. Çocuğun sorunlu davranışına katkıda bulunan aile dinamiklerini değerlendirir. Sonrasında aile iletişimini ve ebeveynlik becerilerini geliştirir ve olumlu pekiştirmeyi destekler.
• Evlilik danışmanlığı/çift terapisi: Bu terapi sizi ve eşinizi veya romantik partnerinizi kapsar. Sorunlar iletişim, çocuk yetiştirme, mali durum, sizin veya partnerinizin zihinsel sağlık durumunu anlamayı içerir.
• Stratejik aile terapisi: Aile ortamında olumlu yapısal ve davranışsal değişiklikler yapmaya odaklanır. Kısa süreli bir aile terapisidir. Ailenin çocukların yaşamında ve gelişiminde en önemli rolü oynadığı temeline dayanmaktadır. Terapistler bu terapi formunu davranış sorunları olan çocukları olan aileler için uygular.
• Yapısal aile terapisi: Bu tür terapi, bir aile birimi (yapısı) içindeki iç ilişkilere, sınırlara ve hiyerarşilere bakar. Olumlu değişim yaratmanın birincil yolu olarak aile üyeleriniz arasındaki doğrudan etkileşimlere odaklanır. Yapısal aile terapisinin temeli, bir terapistin rehberliğinde ailelerin birbirleriyle olan sorunlu ilişki kalıplarına kendi alternatiflerini keşfetmeleridir.
• Sistemik aile terapisi: Sistemik aile terapisinin temeli, ailenin sorunlarını yaşadıkları farklı bağlamlarda ele almaktır. Örneğin terapist, bir aile üyesinin romantik bir ilişkide bir partner olarak, bir ebeveyn olarak ve ebeveynleri için bir çocuk olarak nasıl işlev gördüğünü değerlendirecektir. Bağlam ayrıca kültürel, dini ve politik görüşleri ve sosyo-ekonomik durumu da içerir. Bu yaklaşım, bağlamın psikolojik gelişiminiz ve duygusal sağlığınız için en büyük öneme sahip olduğunu kabul eder.

Ruhsal sağlık sorunu nedeniyle terapiye katılan aileler için psikoeğitim, terapinin çok önemli bir parçasıdır. Psikoeğitim, ruh sağlığı uzmanlarının insanlara ve ailelerine ruh sağlığı koşulları hakkında bilgi verme yoludur.

Aile terapisinin düzeltmeye yardımcı olabileceği sorunlar şunları içerir:

• Yaşlanmayla birlikte gelen değişiklikler ve zorluklar
• Ebeveyn-çocuk çatışması veya kardeş çatışması gibi aile üyeleri arasındaki gergin ilişkiler
• Stres
• Öfke
• İletişim sorunları
• Travma (fiziksel veya duygusal)
• Bir aile üyesinin multipl skleroz, kanser , felç, kronik ağrı veya otoimmün hastalık gibi akut veya kronik hastalığıyla başa çıkmak
• Sevilen birinin ölümü ve yas
• Boşanma veya romantik ilişki sorunları
• İşsizlik, taşınma veya hapsedilme gibi ani değişikliklerle başa çıkmak
• Bir aile üyesinin aşağıdaki ruhsal bozukluklardan herhangi birine sahip olması durumunda aile terapisi faydalı olabilir:
  • Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) gibi anksiyete bozuklukları
  • Anoreksi gibi yeme bozuklukları
  • Bipolar bozukluk ve depresyon gibi duygudurum bozuklukları
  • Sınırda kişilik bozukluğu gibi kişilik bozuklukları
  • Şizofreni
  • Madde kullanım bozukluğu

Aile terapisi nasıl çalışır?

• Ailenizin bir ruh sağlığı uzmanıyla açıkça konuşmasına olanak tanıyan, destekleyici, yargılamayan ve güvenli bir ortam sağlar.
• Bu profesyonel objektiftir ve yaşadığınız sorunlarda ailenize yardımcı olmak için özel olarak eğitilmiştir.
• Bir ruh sağlığı uzmanının rehberliğinde aile üyeleriniz arasındaki etkileşimi ve iletişimi geliştirmeye çalışırsınız.
• Ailenizin işleyişini ve refahını iyileştirmek için sağlıklı davranışları birleştirmeye çalışırsınız.
• Aile terapisi ayrıca bir aile üyesinin zihinsel sağlığını veya davranışsal durumunu anlamanıza ve tedavi etmenize yardımcı olabilir.

Terapistin yapması gerekenler:

• Her aile üyesine kaygılarını, zorluklarını ve aile terapisine ilişkin umutlarını sorar.
• Herkesi konuşmaya ve birbirini dinlemeye teşvik eder.
• Herkes birbirini anlaması için herkesin sözlerini ve duygularını netleştirir.
• Aile üyelerinin sözlerinin ve davranışlarının etkisini anlamalarına yardımcı olur.
• Olumlu değişiklikler yapmak için ailen üyelerinin birlikte nasıl çalışabileceğini keşfetmesine yardımcı olur.
• Sorunlu davranışları ve kalıpları değiştirmek için stratejiler önerir.

Seansların sıklığı ve miktarı aileden aileye, kendi özel koşullarına göre değişmektedir. Terapi sadece birkaç seans içerebilir veya birkaç ay veya daha uzun süre devam edebilir.

Terapist aile üyeleriyle bireysel olarak veya grup halinde görüşmeyi önerebilir.

Riskler / Faydalar

Aile terapisinin faydaları:

• Çeşitli araştırma çalışmaları, ergenlerde madde kullanımı, depresyon ve obezite gibi çeşitli zihinsel ve duygusal durumların ve sağlık sorunlarının tedavisinde aile terapisinin etkinliğini göstermiştir. Araştırmalar ayrıca aile üyeleriyle ilişkilerde ve çatışmalarda da önemli gelişmeler olduğunu gösteriyor.
• Bu iyileştirmeler aynı zamanda işte veya okulda daha iyi işlevselliğe de yol açabilir.
• Aile terapisi tedavisine katıldıktan sonra:
  • İnsanların neredeyse %90\’ı duygusal sağlıklarında iyileşme olduğunu bildiriyor.
  • Yaklaşık %66\’sı genel fiziksel sağlıklarında iyileşme olduğunu bildiriyor.
  • Çocuk-ebeveyn vakalarında ebeveynlerin yaklaşık %73\’ü çocuklarının davranışlarının düzeldiğini bildirmektedir.

Aşağıdaki durumlarda aile terapisinin işe yarama olasılığı daha yüksektir:

• • Terapiste karşı açık ve dürüst olmak
  • Olumlu değişiklikler yapmaya kararlı olmak
  • Üzerinde anlaşmaya varılan tedavi planını takip etmek
  • Kendini tamamen terapiye adama ve ev ödevlerini (varsa) yapmaya hazır olmak
  • Seanslarda  üzgün hissedebilirsiniz. Bu doğaldır. Terapistiniz bu duyguların üstesinden gelmenize yardımcı olur.

Temel Amaçlar:

1. İletişim Sorunlarını Çözmek: Aile üyeleri arasındaki iletişim problemleri genellikle aile içi sorunların temelidir. Aile terapisi, etkili iletişim becerilerini öğretir ve aile üyelerinin birbirlerini anlamalarını sağlar.
2. Aile İçi Sorunları Çözmek: Evlilik sorunları, çocuk yetiştirme zorlukları, ergenlik dönemi ile ilgili problemler gibi aile içi sorunlar aile terapisi ile ele alınır. Terapist, aile üyelerinin daha sağlıklı ilişkiler kurmalarını teşvik eder.
3. Aile Dinamiklerini Anlamak: Aile terapisi, aile içindeki rolleri, güç dengesini, duygusal bağları ve diğer dinamikleri anlamayı sağlar. Sonuç olarak bu anlayış, aile üyelerinin birbirlerine karşı daha empatik olmalarına ve daha iyi ilişkiler kurmalarına yardımcı olur.
4. Büyük Değişikliklerle Başa Çıkmak: Boşanma, kayıp, evlat edinme gibi büyük değişiklikler aile dinamiklerini önemli ölçüde etkiler. Aile terapisi, ailenin bu tür değişikliklere uyum sağlamasına yardımcı olur.
5. Aile İçi Şiddet veya Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Gibi Özel Durumlarla Başa Çıkmak: Aile terapisini, aile içi şiddet, travma sonrası stres bozukluğu gibi özel durumlarla başa çıkmak için kullanırız. Bu durumlar aile üyelerini derinden etkiler ve profesyonel yardım gerekir.